Wczasy

Słowiński Park Narodowy - wody

12 August 2011r.

Obszar Parku jest zasobny w wody powierzchniowe. W granicach SPN znajdują się jeziora, rzeki, kanały, rowy oraz bagna z lustrem wody o ogólnej powierzchni 9835 ha (ok. 54% całej powierzchni Parku). Jez. Łebsko jest największym jeziorem przybrzeżnym, o długości ok. 17 km, szerokości ok. 8 km, powierzchni ok. 7600 ha. Zajmuje trzecie miejsce w kraju pod względem powierzchni po jeziorach Śniardwy i Mamry. Jest ono bardzo płytkie (do 5 m). Jego wody są zasilane przez rzeki Łebę i Pustynkę oraz kanały i rowy. Powierzchnia jeziora systematycznie się zmniejsza na skutek silnej eutrofizacji, zarastania i zasypywania przez wydmę. W ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat zmalała o ok. 382 ha (ok. 5% ogólnej powierzchni jeziora). W jez. Łebsko obserwuje się rzadkie zjawisko wlewania wód z Bałtyku. Dzieje się tak z powodu niskiego poziomu lustra wody jeziora, średnio tylko o 9 cm wyższego od poziomu morza oraz dzięki połączeniu z morzem rzek Łeby i Pustynki. Rzeki te w czasie spiętrzonej fali morskiej, podczas sztormowej pogody, zmieniają kierunek biegu (zjawisko cofki), niosąc do jeziora zasoloną wodę i organizmy morskie. Powoduje to mieszanie wody morskiej z jeziorną i zasolenie, które w pewnych partiach jeziora wynosi od 3 do 6%. Jez. Gardno jest drugim polskim jeziorem przybrzeżnym, płytszym od jez. Łebsko (ok. 3 m głębokości), o powierzchni ok. 2500 ha. Jego dopływami są: rzeka Łupawa, strumienie Bagnica, Bródna, Grabownica oraz cieki połączeniowe z licznymi rowami. Powierzchnia Gardna zmniejszyła się w ciągu ostatnich sześćdziesięciu lat o ok. 100 ha (ok. 4% całej powierzchni jeziora). Dno wysłane jest osadami o miąższości dochodzącej do 2,5 m; jedynie w części pn.-wsch. jest ono twarde. W czasie sztormów na morzu woda morska wlewa się do jeziora, powodując wahania poziomu lustra wody do 18 cm w ciągu doby oraz przyczyniając się do zasolenia. Na środku jeziora znajduje się wyspa o powierzchni 0,6 ha, zwana Kamienną, pokryta głazami narzutowymi. Obydwa jeziora przybrzeżne — Łebsko i Gardno — zwane także zatokowymi, zalewowymi, lagunowymi lub estauriowymi, należą do osobliwości Parku. Ich wody są niestety zanieczyszczone. Badania hydrochemiczne i sanitarne wykazały, że jeziora te należy zaliczyć do trzeciej klasy czystości. Naukowcy prognozują, że jeśli nie zmieni się klimat i działalność człowieka, a proces eutrofizacji utrzyma się na tym samym poziomie, to za ok. 1000 lat zbiorniki te znikną z powierzchni ziemi. Pomiędzy wymienionymi jeziorami przybrzeżnymi znajdują się jeszcze dwa znacznie mniejsze jeziora: Dołgie Wielkie i Dołgie Małe. Jez. Dołgie Wielkie, o powierzchni 147 ha i głębokości ok. 2,9 m, jest akwenem zamkniętym, o silnie zamulonym dnie. Wahania wody w jeziorze są minimalne, gdyż nie ma ono połączenia z morzem. Jest to bardzo interesujące jezioro pod względem hydrobiologicznym. Jez. Dołgie Małe jest również jeziorem zamkniętym, niezwykle malowniczo położonym wśród lasów. Dno zbiornika jest płaskie, od wsch. piaszczyste, od zach. piaszczysto-muliste. Z mapy Lubinusa z 1614 r., znajdującej się w Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, wynika, że obecne jeziora Gardno, Dołgie Wielkie i Dołgie Małe, stanowiły pierwotnie jedną całość. Na skutek obniżenia poziomu wody w jez. Gardno z czasem nastąpił podział jeziora w części pn.-wsch., zatokowej, na dwa mniejsze jeziora: Dołgie Wielkie i Dołgie Małe. Wpływ na podział jez. Gardno mogły mieć także wydmy ruchome, które przecięły wsch. zatokę na dwa jeziora. W granicach SPN płyną następujące rzeki: Łeba o długości ok. 4,5 km i szerokości ok. 20 m, Łupawa o długości ok. 4,7 km i szerokości ok. 18 m, Pu-stynka o długości ok. 4,3 km i szerokości ok. 10 m. Rzeki te w granicach Parku należą do bardziej czystych w kraju, o czym świadczy obecność w nich ryb łososiowatych. Zachowanie stabilności bilansu wodnego na obszarze Parku i jego strefy ochronnej jest głównym kierunkiem ochrony środowiska przyrodniczego. Wody bowiem wywierają bezpośredni i decydujący wpływ na zachowanie równowagi ekologicznej w całym Parku.